Ձայն Համշենական

Պատրաստեց Շ. ՍՏԵՓԱՆՅԱՆԸ «Արյունոտ սերմեր». այսպես է վերնագրված ազգագրագետ, բանահավաք, արձակագիր, հրապարակախոս Սերգեյ Վարդանյանի ռուսերեն գիրքը, որը լույս է տեսել օրերս: Գրքում լուսաբանվում է Աբխազիայի եւ Կրասնոդարի երկրամասի հայության մասնակցությունը 1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմին: Հատկապես մեծ ուշադրություն է դարձվում պատերազմում Խորհրդային Միության հերոսի կոչմանն արժանացած 13 հայերի կատարած սխրանքներին: -«Արյունոտ սերմերը» տպագրվել է Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 70-ամյակի առթիվ: Բայց եթե անգամ այդ առիթը չլիներ, նմանաբովանդակ աշխատության կարիք էր զգացվում: Դեռեւս 1985 թվականին «Հայաստանի աշխատավորուհի» ամսագրում պատմեցի 13 հերոսներից…

Կարդալ ավելին Կարդալ ավելին

Роза Егиазарян, “Собеседник Армении” 25.09.2012 Сергея Варданяна знают в Армении как публициста, прозаика, главного редактора ежемесячной газеты “Дзайн Амшенакан”, научного сотрудника Института археологии и этнографии НАН РА. В 1991-2002 гг. он занимал должность заместителя председателя Государственного совета по делам религии при правительстве РА. По инициативе С.Варданяна не только в Армении, но и в Грузии, Абхазия и Краснодарском крае России, в разных районах Азербайджана, а также в Нагорном Карабахе и Нахичеване учащиеся армянских школ стали собирать образцы народного творчества. На основе…

Կարդալ ավելին Կարդալ ավելին

Магдалина Затикян, “Голос Армении” 28․02․2012 Ежемесячная газета “Дзайн Амшенакан” (“Голос Амшенский”) издается в Армении с 2004г., однако больше известна за пределами нашей страны. И дело не только в том, что она выходит под патронатом землячества “Амшен” и бесплатно распространяется в заселенных нашими соотечественниками регионах — Абхазии, Краснодарском крае и других. На 8 страницах можно найти все об амшенских армянах — от их истории, культуры, быта, диалекта до особенностей вероисповедания и сегодняшних проблем. ОБ УСПЕХЕ ГАЗЕТЫ ГОВОРИТ И ТО, ЧТО В…

Կարդալ ավելին Կարդալ ավելին

Եղեռնի վերապրողներից Արման Կոթիկյանի գրառումները Սերգեյ Վարդանյան 24․04․2009 ԷՐԳԻՐԻնչպես տեղեկացրել էինք «Իրավունքը de facto»-ի նախորդ համարում, մեր ընթերցողին ենք ներկայացնում մեծանուն դերասան Արման Կոթիկյանի` Մեծ եղեռնի օրերին կատարած մի քանի գրառումներ, որոնք, ամենայն հավանականությամբ, այս տարի առանձին գրքով լույս կընծայի «Ձայն համշենական» ամսաթերթի գլխավոր խմբագիր Սերգեյ Վարդանյանը։Պատմողը Մարիամ Քսաքօլեան անունով 25 տարեկան օրիորդ է` Արզալիա գյուղից:«Յունիս 10-ին խումբ մը ժանտարմաներ գիւղ գալով, հայրս` Զատիկը, հօրեղբայրս` Մելքոնը և փոքր եղբայրս Յարութիւնը ձերբակալելով քաղաք տարին: Հայրս երբ ձերբակալման պատճառը հարցուց, պատասխանեցին` «Չենք…

Կարդալ ավելին Կարդալ ավելին

Սերգեյ Վարդանյան 21․04․2009 «ՄԵՐ ՏՈՒՆԸ»…Ո՞Վ չգիտի ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Արման (Առաքել) Կոթիկյանին: Բայց քչերին է հայտնի, որ նա տրապիզոնցի է: Ծնվել է 1896-ին: Նա Անանիայի և Մաքրուհու յոթ երեխաներից վեցերորդն էր: Նախնական կրթությունը ստացել է ծովափնյա Էլևի ավանում, որտեղ ապրում էր նրանց ընտանիքը: Ապա, բնակվելով Տրապիզոնում` ավագ եղբոր` Գևորգի մոտ, ուսումը շարունակել է Ազգային վարժարանում: Նրանց բազմանդամ ընտանիքը ևս տեսել է Մեծ եղեռնի սարսափները, փրկվել են միայն Արմանը, քույրը` Վարդուհին և եղբայրը` Գևորգը: Արմանը և Գևորգն իրենց ընկերոջ` Ղազար Հարությունյանի…

Կարդալ ավելին Կարդալ ավելին

Կարինե Ռաֆայելյան 17․04․2009, 00։00 ՔԱՄՈՒՑ ՔՇՎԱԾՆԵՐԸ«Իրավունքը de facto»-ի հարցերին պատասխանում է Հայաստանի «Համշեն» հայրենակցական-բարեգործական ՀԿ-ի փոխնախագահ, «Ձայն համշենական» ամսաթերթի գլխավոր խմբագիր ՍԵՐԳԵՅ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ, ով բազմաթիվ գրքերի և ուսումնասիրությունների հեղինակ է:-Պարոն Վարդանյան, ապրիլի 14-ին Խնկո Ապոր անվան մանկական գրադարանում տեղի ունեցավ Ձեր կազմած «Փրկված հեքիաթներ» գերմաներեն գրքի շնորհանդեսը: Գրքում ընդգրկված են հայ երեխաների հավաքած ժողովրդական բանահյուսության նմուշներ: Ինչպե՞ս ծնվեց պատանեկան բանահավաքչական այդ շարժումը:-1978 թվականն էր, աշխատում էի «Պիոներ կանչում»: Թերթը ողողված էր պիոներների նամակներով, որոնք իրենց ջոկատների կատարած լենինյան աշխատանքների մասին…

Կարդալ ավելին Կարդալ ավելին

Սիրուն-սիրուն աղջիկները լաց էին լինում. համշենցի Խաուլա Կարաիբրահիմովա տատիկը, առանց արցունքների ու առանց ձեռքերը ծնկներին խփելու, որևէ բան պատմել չի կարող:Ջեհեննեմ դերեիի սարսափները շատ համշենցիներ տեսել են իրենց աչքերով: Տեսել են, թե ինչպես էին թուրք ժանդարմները ձորը նետում հայ մանուկներին հղի մոր աչքի առաջ, ինչպես էին Արդվինի և Արտանուջի գեղեցիկ հայուհիներին հերթով նետում ձորը: Ջեհեննեմ դերեիի սարսափները. իսլամացած համշենցիներ՝ զոհեր և վկաներ:

Մեր ժողովրդի ճակատագիրը իրոք հետաքրքիր է. այնքան խճճված, այնքան անհավատալի իրողությունների արդյունքում են ազգի տարբեր մասեր իրար գտել: Այս հաղորդաշարի ընթացքում կպատմենք, թե ինչպես են համշենցիները Ղարաբաղից հարս տարել, ու կպատմենք մի նշանավոր համշենցու՝ ԽՍՀՄ հերոս Մարտիրոս Նահուլյանի մասին:

Ինչպե՞ս համշենահայերն ընդունեցին մահմեդականությունը և ինչպե՞ս հայտնվեցին Տրապիզոնում. որո՞նք են համշենցիների, ծպտյալ հայերի ու մուսուլման հայերի տարբերությունները. հայագետ, համշենագետ Սերգեյ Վարդանյանը շարունակում է բացահայտել Համամաշեն-Համշեն գավառի պատմությունը:

Թուրքիայում 18 լեզու մահվան եզրին է՝ այդ թվում Համշենի բարբառը` Հեմշինջեն: Սա ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի զեկույցի տվյալներն են: Հեմշինջեն, սակայն, բացահայտ վտանգվածների շարքում է: Սերգեյ Վարդանյանն ասում է, որ Ռիզեի նահանգում այն արդեն կորել է, այնպես որ պետք է ջանք չխնայել եղածն ուսումնասիրելու և պահպանելու համար: